Göz Sağlığı ve Hastalıkları

• Katarakt (lazerle tedavi) ameliyatı
• Akıllı göz içi lens uygulamaları- Trifokal lens (yakın-orta-uzak görme- astigmat tedavisi)
• Şaşılık ameliyatları
• Kapak estetiği ameliyatları
• Göz tansiyonu ameliyatları
• Göz yaşı kesesi ameliyatları (DSR)
• Maküla ödeminin intravitreal enjeksiyonla tedavisi (göz içi iğne tedavisi uygulamaları) İVA – Lucentis- Eylea – ozurdex: Şeker, sarı nokta, damar tıkanıklıkları gibi hastalıklarda oluşur.
• Piterjium operasyonu (göz eti tedavisi ): otogreft (göz zarı nakli) şeklinde yapılmaktadır.
• Şalazyon (arpacık) operasyonu
• Kontakt lens muayenesi
• Keratokonus tanı ve tedavisi (cross-link)
• Yag lazer tedavisi
• Argon lazer tedavisi
• Göz tembelliği (ambliyopi) tanı ve tedavisi

Katarakt, göz bebeğinin hemen arkasında bulunan ve görmemizi sağlayan doğal göz merceğinin zamanla saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Başka bir ifadeyle görmemizin sanki buğulu bir camdan bakılıyormuş gibi bozulmasıdır. Kataraktın en sık sebebi yaşın ilerlemesidir.

Ayrıca;
• Şeker hastalığı
• Göze alınan fiziksel travmalar
• Göz tansiyonu ve üveit gibi göz hastalıkları
• Uzun süreli kortizon tedavisi almak
• Radyasyona maruz kalmak gibi sebepler de katarakt oluşmasına sebep olabilir.
Bebeklik ve çocukluk çağında da katarakt görülebilir. Doğumsal kataraktlarda en önemli etken annenin hamilelikte geçirdiği kızamıkçık gibi enfeksiyonlardır.

Her insanda gözün içinde doğal bir lens vardır ve bu lens hem saydam hem de elastiktir. Her yakına ve uzağa bakışta bu lens esnekliği sayesinde şekil değiştirerek bakılan mesafeye odaklanır. Bu sayede hem uzağı hem de yakını net görürüz. İlerleyen yaşla beraber gözün içindeki doğal lens önce esnekliğini kaybeder, artık yakına bakarken şekil değiştiremez ve yakına odaklanamaz, daha ileriki yaşlarda da saydamlığını kaybeder ve katarakt oluşur. Yaklaşık 40 yaş civarında esneme özelliğini kaybeden kendi doğal göz içi lensimiz yenisi ile değiştirilebilir bir lenstir. Deforme olan doğal lensimizin yerine Akıllı Lens adı verilen yapay bir mercek yerleştirilir. Bu yeni lens artık hem uzağa, hem ara mesafeye hem de yakına odaklanabilecektir. Akıllı Lens(Göz İçi Lens) takılan hastada ileride katarakt oluşmaz. Katarakt hastalığı veya çok yüksek hipermetrop numaraları olan hastalara akıllı lens uygulanabilir. Göz içine yerleştirilen bu teknoloji harikası lenslerin monofokal (tek odaklı), bifokal (iki odaklı) ve trifokal (üç odaklı) olmak üzere üç çeşidi bulunmaktadır. Hastanın durumuna göre bu 3 seçenek lensten biri tercih edilmektedir. Akıllı lens kullanmak için hastaya önce standart katarakt ameliyatı uygulanmalı ve hastanın kendi orijinal lensi çıkartılıp yerine uygun mercek yerleştirilmelidir. Ameliyat, standart katarakt ameliyatı gibi 10-15 dakika kadar sürmektedir. Bu operasyon sırasında göze dikiş uygulanmamakta ve hastalar aynı gün taburcu edilmektedir.

Normal koşullarda her iki göz her yöne paralel olarak hareket ederler. Gözler hareket sırasında paralel etmediğinde şaşılık ortaya çıkar. Şaşılık içe,dışa veya diğer yönlere olabilir. Şaşılık kalıcı veya geçici olabilir. Şaşılık tek gözde veya heriki gözde olabilir. Şaşılık çocuklarda ve erişkinlerde olabilir, doğuştan veya sonrada olabilir. Şaşılık sadece estetik bir sorun olmayıp, göz tembelliği ve psikolojik sorunlara yol açabilir. Şaşılığın farklı nedenleri vardır. Çocuklarda ve erişkinlerde farklıdır. Genetik faktörler de rol oynar. En sık sebep göz bozukluklarıdır. Bir çok şaşı çocukta şaşılık ve göz tembelliği birlikte görülür. Ailede şaşılık veya göz tembelliği varsa çocukta şaşılık görülme riski artar. Bazen ateşli bir hastalık, kaza gibi nedenler şaşılık ortaya çıkmasını tetikler. Bazılarında şaşılık göz kaslarının birinde veya birkaçında felç nedeniyle olabilir. Sonradan aniden ortaya çıkan şaşılıklar travma,hipertansiyon veya şeker hastalığına bağlı olabilir. Bebeklik ve çocukluk döneminde olan şaşılıkların bir kısmı yalancı kaymalardır. Yalancı kayma burun kökünün genişliğine bağlı olabilen yanıltıcı bir görüntü olabilir. Çocuk veya erişkin birinde şaşılık varsa ve gözlükle geçmiyorsa şaşılık ameliyatı yapılması gerekir. Şaşılık ameliyatı birçok şaşılık tipinde çok iyi netice verir.

Üst göz kapağında sarkma, yağ fıtıklaşmaları, kırışıklıklar gibi sorunlar yaşayanlara üst göz kapağı estetiği yani üst blefaroplasti yapılır. Üst göz kapağı estetiği ameliyatı, göz kapağındaki doğal katlanma çizgileri üzerinden kesi açılarak yapılır. Oluşturulan bu kesiden deri fazlalıkları ve yağ fıtıklaşmaları temizlenir, fıtıklaşan alan dikişlerle sıkıştırılır ve kesi kapatılır. Üst göz kapağındaki doğal katlanma çizgisi üzerinden yapıldığı için, ameliyat izi doğal bir katlanma izi gibi görülür, dışarıdan dikkat çekmez. Alt göz kapağında en çok rastlanan sorunlar gözaltı torbaları ve gözaltı kırışıklıklarıdır. Gözaltı torbaları, kırışıklıkları gibi alt göz kapağı problemlerde alt göz kapağı ameliyatı yani alt blefaroplasti yapılır. Bu ameliyat kirpiklerin 1,5 mm altından kesi oluşturularak yapılan bir operasyondur. Oluşturulan bu kesiden göz altı kapağı düzeltilir. Deformasyonun türüne göre; yağ torbaları dışarıya çıkartılır, fıtıklaşma noktaları sıkılaştırılır, torbalanmanın önündeki deri gerginleştirilir yada torbalanın oluştuğu bölgedeki dokular oluşturulan kesiden yanağın üst bölgesine doğru dağıtılır. En son oluşturulan kesi kirpik hizasından dikilir. Ameliyat sonrası kirpik çizgisi bölgesinden operasyonun yapılmasından dolayı ameliyat izi kalmayacaktır.

Tıp dilinde glokom olarak da bilinen göz tansiyonunun tedavisinde uygulanan operasyondur. Görme sinirinin kaybolması ya da göz içi basıncın artması ile birlikte görme sinirinin zarar görmesi, glokom sorununu meydana getiriyor. Erken teşhis ile birlikte müdahale etmek çok daha kolay hale gelirken hastalar bu konuda geç kaldığı takdirde görme sinirindeki hasar da daha büyük hale geliyor ve tedavi çok daha zor bir hal alıyor. En etkili tedavi yöntemlerinden bir tanesi ameliyattır. Son dönemde başarı oranının arttığı ameliyatlardan bir tanesi olan glokom, yani göz tansiyonu ameliyatı ile birlikte tansiyonun düşürülmesi çok daha kolay bir hal alıyor. Göz damlaları ve benzeri ilaçlar da tedavi yöntemi olarak belirlenmiş durumda ancak erken teşhis mümkün olduğu takdirde damlalardan yardım alınabiliyor. Damlalar, yapılan araştırmalara göre %45 gibi bir oranda tansiyonu düşürme etkisine sahip ancak ameliyat ile birlikte bu oran bir hayli artıyor.

Gözyaşı kanal tıkanıklığı tedavisi cerrahidir. Ameliyatla gözyaşı kesesi ile burun boşluğu arasında yeni bir geçiş yolu açılır. Bazı durumlarda iyileşme sırasında bu geçişin tıkanmasını engellemek amacı ile gözyaşı kanalına yerleştirilen silikon bir tüp ameliyattan iki ay sonra çıkartılır. Bu ameliyatta başarı oranı çok yüksektir. Alt ve üst göz kapağının, iç köşesinde iki küçük açıklık olarak başlayan gözyaşı kanalı, gözyaşının fazlasını burun boşluğuna boşaltır. Gözyaşı kanal tıkanıklığı gözde sulanmaya ve çapaklanmaya neden olur. Yeni doğan bebeklerde düzenli masaj uygulaması ile 1 yaşına kadar gözyaşı kanalı genellikle kendiliğinden açılır. Açılmadığı durumlarda ve yetişkinlerde cerrahi müdahale ile gözyaşı kanalı ile burun boşluğu arasında bir geçiş oluşturulur. Bayanlarda daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Hasta, gözünün devamlı yaşarması ve çapaklanmasından şikayet eder.

Gözyaşını buruna ileten drenaj sistemi herhangi bir nedenden dolayı tıkandığında, üretilen gözyaşının bir kısmı göz kapaklarından yüze doğru akar. Bir kısmı da drenaj yollarında birikir. Göllenen bu gözyaşı sıklıkla enfeksiyon geliştirir ve göz kapaklarının iç açılarında, ağrılı bir şişlik veya iltihaplı bir akıntı ortaya çıkmasına neden olabilir. Gözyaşı kanal tıkanıklığı tedavisi cerrahidir. Ameliyatla gözyaşı kesesi ile burun boşluğu arasında yeni bir geçiş yolu açılır. Bazı durumlarda iyileşme sırasında bu geçişin tıkanmasını engellemek amacı ile gözyaşı kanalına yerleştirilen silikon bir tüp ameliyattan iki ay sonra çıkartılır. Bu ameliyatta başarı oranı çok yüksektir.

Retina tedavisinde güncel tedavi yöntemleri arasında göz içine enjeksiyonlar yani iğne tedavileri yer almaktadır. Gözün yüzeyine damlatılan damlalar, sürülen merhemler maalesef gözün arka tabakalarına etkili olamamakta sadece gözün yüzeysel tabakalarında etkili olmaktadır. Retina tabakaları dediğimiz gözün arkadaki yer alan tabakasına etkili bir tedavi yapabilmek için ya vücuda damardan çok yoğun ağır ilaçlar vermek gerekmekte veyahutta göz iç boşluğuna vitreus boşluğu denilen boşluğa çok küçük iğnelerle çok küçük hacimlerde ilaçlar enjekte edilmektedir. Bu enjekte edilen ilaçlarda son yılların oldukça güçlü ve gerçekten tedavi edici yönü etkili olan ilaçlardır. Ve özellikle bu enjeksiyon tedavileri; Şeker hastalığında, Sarı Nokta hastalığında ve damar tıkanıklıklarında önerilmektedir. Sarı nokta hastalıkları dediğimiz, yaşlı bireylerde gördüğümüz görme merkezindeki kanamalı lezyonlar bu enjeksiyonlar yardımıyla kurutulabilmekte ve hastalarımızın görmesi korunabilmektedir.

Gözün beyaz tabakası (sklera) üzerini örten konjonktiva zarının, kalınlaşıp aşırı damarlanarak gözün dış merceği (kornea) üzerine ilerlemesi halidir. Genellikle gözün buruna yakın olan iç (medial) tarafında görülür. Halk arasında ‘’Kuş kanadı’’ olarak bilinen bu hastalık başlangıçta zaman zaman kanlanma ve yanma, batma gibi şikayetlere yol açar. İlerlemeye devam ederse kormeanın üzerine atlayıp onu çekerek astigmatizmaya neden olur ve görme bulanıklaşmaya başlar. Göz bebeğine kadar ilerlediği safhalarda görme aksını kapatır ve kalıcı görme kusurları meydana gelir. Kimlerde görülür? Aile bireylerinde varsa diğer bireylerde de görülme şansı artmaktadır. İkinci sorumlu güneş ışınlarıdır. Gözümüze gelen ışınlar kapak ve kornea yapısından dolayı gözümüzün buruna yakın olan bölgesinde toplanırlar. Bu bölgeye güneş ışını gelmesi sonucu ultraviolenin sebeb olduğu limbal kök hücre ölümleri başlar. Kornea ve konjonktiva dediğimiz göz zarı arasında bulunan limbusda kök hücreler bozulmaya başlayınca konjonktiva devreye girer ve ölü hücrelerin üzerinden atlayarak kornea dokusuna yapışır. Ayrıca alerji ve göz kuruluğu bu süreci hızlandırır. Tedavisi nedir? Pterjium’ un tedavisi cerrahidir. Pterjıum cerrahisinde sadece pterjıumu çıkarmak yetmez. Mutlaka o bölgenin bir greftle kapatılıp limbal kök hücre nakli yapmak gerekir. Otogreftli pterjıum cerrahisinde üst veya alt kapağımızın (hangi bölge müsaitse) altında yedek bulunan konjonktiva dokusu pterjıumun boyutuna göre alınır ve eriyebilen dikişlerle temizlenen pterjium alanına dikilir.

Şalazyon, göz kapağındaki salgı bezlerinin iltihaplanmasıdır. Kapakta ağrısız, sert ve yuvarlak bir nodül şeklinde görülür. İlk başta ilaç tedavisi uygulanır. Daha ileri safhalarda kitle içine kortizonlu iğne yapılarak tedavi sağlanabilir ancak ; iyileşme ihtimali %60-70 civarındadır. Bu tedavilerin yeterli olmadığı durumlarda ise; cerrahi müdahale ile alınır. Şalazyon ameliyatı, lokal anestezi ile yapılır ve hastanede yatmayı gerektirecek bir ameliyat değildir. Günlük yaşantınızı yaklaşık birkaç gün etkiler. Küçük bir müdahale olarak kabul edilir ancak; göz kapağı hastalıkları çok basit görünmekle birlikte tedavi edilmediği takdirde ciddi problemlere neden olabilmektedir.

Görme bozukluklarının düzeltilmesinde, göz renginin değiştirilmesinde, ya da kornea hastalıklarının tedavisinde kontakt lens kullanılmaktadır. Kontakt lensler, 1800’lerde göz bebeğinin önünü tamamen kaplayan üfleme cam lenslerden yapılan incecik plastik kornea lenslerine uzanan bir evrim geçirmiştir. Günümüzde lens çeşitleri ve malzemeleri sağladığı kullanım seçenekleri ile çeşitlidir. Göz yapısına uygun kontakt lens seçimi için göz doktoru tarafından göz muayenesi yapılır. Muayenede kullanılacak lens tipi, derecesi, taban eğrisi ve çapı belirlenir. Uyumu belirlemek için aynı anda veya mümkün olan en yakın diyoptride bir lens takılır. Lensin hareketi, dengesi, ortalaması incelenir. Kontakt lensler, korneanın üzerinde duracak şekilde tasarlanmışlardır. Esas olarak gözün ön kısmını kaplayan gözyaşı zarına yapışarak ve biraz da göz kapaklarının basıncı ile yerinde dururlar. Göz kırpıldıkça göz kapağı kontakt lensin yüzeyinde kayarak, önünü hafifçe hareket etmesine neden olur. Bu hareket gözyaşlarının gerekli kayganlığı sağlamasına izin verir ve birikintilerin yıkanarak atılmasına yardımcı olur. Çok sıkı lens hiç hareket etmez. Gözde hassasiyet oluşturabilir. Başta kullanıcı rahat olabilir ama görüş keskinliği zayıftır. Uzun dönemde komplikasyonlara neden olabilir. Çok gevşek lens, aşırı hareket eder. Alt göz kapağı lensi çok hisseder. Göz kırpma sonrası görüntü bulanır. Lens merkezden kaçar. Lens kenarları kıvrılabilir.

Keratokonus gözün saydam tabakasının yani korneanın ilerleyici miyop ve astigmat ile birlikte incelmesi ve sivrileşmesiyle oluşan bir hastalıktır. Hastalar, genellikle ergenlik döneminde başlayan hastalıktan ancak 20'li yaşlara haberdar olurlar. Hastalık 20–40 yaş arasında ilerleme gösterir ve 40'lı yaşlardan sonra durağan döneme girer. Kornea gözün çok önemli bir kısmıdır. Işık, göze kornea aracılığıyla girer. Kornea ışınları kırarak veya odaklayarak net görmenizi sağlar. Keratokonusta korneanın şekli değişir ve görme bozulur. Keratokonus araba kullanma, bilgisayarda yazı yazma, televizyon izleme veya okuma gibi bazı faaliyetleri güçleştirebilir.

Keratokonusun Sebepleri Nelerdir?

Keratokonus hastalığının nedeni tam olarak bilinememekle birlikte, gelişiminde genetik ve mekanik travmalar en önemli rolü oynar. Gözün ovalanması, sert kontakt lens kullanımı gibi çevresel faktörler ve genetik yatkınlığı olan kişilerde bu hastalığın ilerlemesine sebep olabilir.

YAG LAZER TEDAVİSİ:

Katarakt ameliyatı olan bazı hastalarda zaman içinde göz içine yerleştirilen göz merceğinin arka kısmındaki kapsülde bulanıklaşma olabilmektedir. Hastanın görmesi azalmaktadır. Bu hastalarda YAG lazer yapıldığında ameliyata gerek kalmaksızın 1-2 dakikada kapsül açılarak daha iyi görme sağlanır. Ayaktan ve acısız bir şekilde saniyeler içerisinde zar açılır ve hasta net bir görüşe kavuşur.

ARGON LAZER TEDAVİSİ

Argon Lazer, şeker hastalığı (diyabetik retinopati), retinal damar tıkanması, retina sinir tabakası rahatsızlıklarında kullanılan bir lazer yöntemidir. Retina tabakasındaki yırtılmalar da erken tanı döneminde argon lazer ile tedavi edilir. Argon lazer, en çok, şeker hastalığı sonucu gelişen göz içindeki kanamaların tedavisinde o anda var olan görmenin korunması amacıyla kullanılır. Tedavi, sırasında gözün sadece damlayla uyuşturulması yeterlidir. Uygulama öncesinde göz bebeği damlayla büyütülür. Argon lazer tedavisi genellikle birkaç seansta tamamlanır.

Tıpta ambliyopi olarak adlandırılan göz tembelliği her iki gözde veya gözlerden birinde görme keskinliğinde %20 veya daha fazla oranda azalma olmasıdır. Toplumdaki sıklığı % 2-4 arasında değişmektedir. Görme doğuştan itibaren beynin öğrendiği bir yetenektir. Eğer doğumsal veya sonradan ortaya çıkan bazı göz bozukluklarına ( katarakt, şaşılık, yüksek göz bozukluğu, vs) bağlı olarak görsel uyarının beyine iletilmesinde kusur olursa görmenin hızlı geliştiği bebeklik ve çocukluk yıllarında göz tembelliği gelişebilir. Göz tembelliği'nin önlenmesi ve binoküler görmenin ( her iki gözün birlikte kullanılması ) sağlanması özellikle sinir sisteminin henüz esnek olduğu ilk iki senede kritik önem taşımaktadır. Dolayısıyla tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar iyi sonuç alınabilir. Özellikle ailesinde göz tembelliği ya da şaşılık olanların 3 yaşından önce göz doktoru tarafından tam bir göz muayenesi olması şarttır. Ancak hiç bir şikayet veya risk faktörü olmasa dahi herkes için en geç 3-4 yaşlarında göz doktoru tarafından rutin göz muayenesi gereklidir.